Wypadki komunikacyjne zdarzają się codziennie i mogą przydarzyć się każdemu. Warto zatem wiedzieć, że za poniesione w wypadku obrażenia i ich konsekwencję dla życia i zdrowia poszkodowanego, należą mu się od ubezpieczyciela odpowiednie świadczenia. Co ważne katalog przedmiotowych świadczeń przysługujących osobie poszkodowanej wypadkiem jest dość szeroki, są to bowiem wszelkiego rodzaju koszty pozostające w związku z wypadkiem – na co wskazuje treść przepisu art. 444 § 1 k.c. zgodnie, z którym w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty.
Bazując na orzecznictwie sądowym można spróbować stworzyć katalog kosztów, których zwrot będzie przysługiwał poszkodowanemu w związku z wypadkiem. Katalog ten obejmuje swoim zakresem:
- koszty związane z szeroko pojętym leczeniem i rehabilitacją poszkodowanego w szczególności zwrot kosztów za leki, inne preparaty mające na celu polepszenie stanu zdrowia poszkodowanego, zwrot kosztów zakupu sprzętu ortopedycznego jak i rehabilitacyjnego np. aparatów słuchowych, wózków inwalidzkich, protez, kul,zwrot kosztów za wizyty w Szpitalu, za konsultacje medyczne, za zabiegi rehabilitacyjne mające na celu przywrócenie sprawności sprzed wypadku.
W aspekcie żądania zwrotu kosztów związanych z leczeniem i rehabilitacją warto wspomnieć, że co do zasady poszkodowany powinien skorzystać z publicznej opieki zdrowotnej, jeżeli jest ubezpieczony. W orzecznictwie sądowym spotkać można jednak tendencję do zasądzenia kosztów leczenia prywatnego, jeśli wydatki te były uzasadnione, co ma miejsce np. gdy na wizytę u specjalisty (co jest dość częstą sytuacją) poszkodowany musiał by długo oczekiwać a potrzebna jest niezwłoczna wizyta.
Z wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 26 listopada 1991 r. ( III A Pr 75/91) wynika, iż „prawa żądania zwrotu bądź wyłożenia z góry kosztów leczenia nie pozbawia poszkodowanego okoliczność, że korzysta z uzupełnionego lecznictwa, jeżeli zostało wykazane, że celowe jest stosowanie takich metod, zabiegów lub środków, które nie wchodzą w zakres leczenia nieodpłatnego w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego.”
- koszty związane z odżywianiem poszkodowanego; w związku z zaleceniem lekarza stosowanie określonej diety.
- koszty opieki nad poszkodowanym; pod tym pojęciem mieści się zwrot kosztów zarówno specjalistycznej opieki medyczno – lekarskiej i pielęgniarskiej jak i sprawowanej przez członków najbliższej rodziny w okresie leczenia i rehabilitacji.
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 4 października 1973 roku, II CR 365/73 poszkodowanemu również przysługuje prawo żądania zwrotu kosztów w ramach art. 444 § 1 kodeksu cywilnego z tytułu porzucenia przez żonę pracy zarobkowej, w celu pielęgnacji męża. Nie może jednak kwota ta przekraczać wynagrodzenia osoby mającej odpowiednie kwalifikacje do wykonywania czynności pielęgnacyjnych.
- koszty transportu poszkodowanego i jego bliskich; dojazdy na wizyty lekarskie, konsultacje i zbiegi rehabilitacyjne, przewóz do szpitala.
- koszty adaptacji mieszkania stosownie do potrzeb poszkodowanego;
przerobienie łazienki, ubikacji – wyposażenie ich w urządzenia pomocowe, w orzecznictwie Sądowym przyjmuje się, że uzasadnionym kosztem jest także, w niektórych sytuacjach zmiana mieszkania np. na znajdujące się na parterze, koszty wykonania podjazdów, pochylni dla niepełnosprawnych.
- koszty przygotowania do wykonywania nowego zawodu; zakup podręczników i innych pomocy naukowych, opłaty za wszelkiego rodzaju kursy, szkolenia niezbędne do zdobycia nowego zawodu,
- zwrot utraconych zarobków w następstwie wypadku. W tym miejscu warto wskazać, że w orzecznictwie sądowym dopuszcza się również zwrot utraconych korzyści – np gdy poszkodowany wypadkiem nie mógł wykonać usługi, za którą miał otrzymać wynagrodzenie.
- koszty leczenia i pogrzebu; jeżeli poszkodowany po wypadku zmarł zwrotu kosztów leczenia powypadkowego i pogrzebu może domagać się osoba, która je poniosła.
W aspekcie problematyki związanej ze zwrotem kosztów leczenia warto wskazać na stosunkowe nowe orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 12 września 2014 r. (I CSK 634/13), w którym Sąd Najwyższy wyraził pogląd, iż poszkodowanemu może, w niektórych sytuacjach przysługiwać odszkodowanie z OC za koszty operacji plastycznej poprawiającej wygląd.
To bardzo dobry wyrok dla poszkodowanych w wyniku wypadku, potwierdzający dodatkowo tendencję do zasądzania poszkodowanym kosztów leczenia prywatnego, w przypadku gdy było ono konieczne.
Na zakończenie warto wspomnieć, że ważne jest by wszystkie wydatki i poniesione koszty odpowiednio udokumentować i udowodnić. Z tego względu warto zbierać faktury, rachunki, kosztorysy, potwierdzenia wizyt co znacznie ułatwi i skróci proces dochodzenia należnych świadczeń.
