Obecnie, gdy przeważająca większość naszego społeczeństwa posiada samochód, często nawet więcej niż jeden, a przemieszczanie się przy użyciu pojazdów mechanicznych stało się najpowszechniejszym sposobem komunikacji i podróżowania, coraz częściej każdy z nas może stać się uczestnikiem, zarówno poszkodowanym, jak i sprawcą kolizji drogowej. Postępowanie po zaistnieniu takiego zdarzenia w sytuacji, gdy sprawca szkody jest znany, co więcej posiada ubezpieczenie OC, nieraz nawet dodatkowo AC, nie powinno, jeśli chodzi o samą procedurę i kolejność podejmowanych działań, budzić poważniejszych wątpliwości. Problem może pojawić się jednak w przypadku, gdy okaże się, że sprawca wyrządzonej nam szkody przykładowo nie posiada obowiązkowego ubezpieczenia komunikacyjnego OC albo gdy nie udało się ustalić jego tożsamości. Należy pamiętać, że w takich sytuacjach nie pozostajemy jednak bez wyjścia.
Ustawodawca stworzył bowiem organ – Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG), który nie dość, że kontroluje spełnianie obowiązku ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych oraz OC rolników, to w określonych sytuacjach wypłaca on również odszkodowanie osobom poszkodowanym w wyniku wypadków komunikacyjnych.
Zgodnie z art. 98 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych UFG wypłaca odszkodowania osobom poszkodowanym w przypadkach, gdy:
- szkoda została wyrządzona w okolicznościach uzasadniających odpowiedzialność cywilną posiadacza pojazdu lub kierującego pojazdem, ale nie ustalono ich tożsamości – UFG wypłaca wówczas odszkodowanie za szkody na osobie, a w sytuacji, w której równocześnie doszło do śmierci uczestnika zdarzenia bądź też naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia trwającego dłużej niż 14 dni – również za szkody na mieniu;
- posiadacz zidentyfikowanego pojazdu, którego ruchem wyrządzono szkodę, nie był ubezpieczony obowiązkowym ubezpieczeniem OC komunikacyjnym – UFG wypłaci odszkodowanie zarówno za szkody wyrządzone w mieniu, jak i na osobie;
- posiadacz zidentyfikowanego pojazdu mechanicznego, którym wyrządzono szkodę, zarejestrowanego za granicą na terytorium państwa, którego biuro narodowe jest sygnatariuszem Porozumienia Wielostronnego, nie był ubezpieczony obowiązkowym ubezpieczeniem OC komunikacyjnym, a pojazd był pozbawiony znaków rejestracyjnych, bądź znaki te nie były, w momencie zdarzenia, przydzielone temu pojazdowi przez właściwe władze – UFG wypłaca wtedy odszkodowanie zarówno za szkody powstałe w mieniu, jak i na osobie;
- rolnik, osoba pozostająca z nim we wspólnym gospodarstwie domowym lub osoba pracująca w jego gospodarstwie rolnym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z posiadaniem przez rolnika tego gospodarstwa rolnego szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia, a rolnik nie był ubezpieczony obowiązkowym ubezpieczeniem OC rolników – UFG wypłaca wówczas odszkodowanie za szkody w mieniu i na osobie;
- szkody (w mieniu i na osobie) zostały wyrządzone przez posiadacza zidentyfikowanego pojazdu mechanicznego, i nie był on ubezpieczony obowiązkowym ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli państwem członkowskim umiejscowienia ryzyka jest Rzeczpospolita Polska;
- ogłoszono upadłość zakładu ubezpieczeń albo oddalono wniosek o ogłoszenie upadłości zakładu ubezpieczeń lub umorzono postępowanie upadłościowe, jeżeli majątek zakładu ubezpieczeń oczywiście nie wystarcza nawet na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego albo w przypadku zarządzenia likwidacji przymusowej zakładu ubezpieczeń, jeżeli roszczenia osób uprawnionych nie mogą być pokryte z aktywów stanowiących pokrycie rezerw techniczno – ubezpieczeniowych – UFG zaspokaja roszczenia osób uprawnionych z umów ubezpieczeń obowiązkowych oraz z umów ubezpieczeń obowiązkowych określonych w odrębnych przepisach prawnych, a także w części z umów ubezpieczenia na życie.
Należy jednak pamiętać, że UFG Fundusz nie wypłaci odszkodowania:
- w przypadku zaspokojenia roszczenia o naprawienie szkody na mieniu (np. z dobrowolnie zawartego przez poszkodowanego ubezpieczenia) – wówczas UFG jedynie wyrówna szkodę w tej części, w której nie mogła być ona zaspokojona;
- z tytułu ubezpieczenia OC komunikacyjnego za szkody spowodowane ruchem pojazdów mechanicznych zarejestrowanych za granicą (nie dotyczy to jednak poszkodowanych obywateli polskich);
- za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów niezarejestrowanych i niewprowadzonych do ruchu oraz:
- z tytułu ubezpieczeń OC komunikacyjnego i OC rolników za szkody wyrządzone posiadaczowi pojazdu mechanicznego (np. właścicielowi) przez kierującego tym pojazdem lub rolnikowi – przez osoby pracujące w jego gospodarstwie rolnym lub pozostające z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym.
